Ostatni tydzień przyniósł tragiczne wieści z Laosu. W mieście Vang Vieng, niezwykle popularnym przystanku na szlaku turystów zwanych backpackersami, zmarło 6 osób (turyści z USA, Danii, Wielkiej Brytanii i Australii), a kilkanaście innych osób w ciężkim stanie trafiło do szpitala. Przyczyna zatrucia był metanol, którym skażone były drinki spożywane przez wszystkich turystów w jednym z hosteli. Według relacji przed wyjściem do lokalnych barów turyści dostali darmowe „shoty” (kieliszki z alkoholem) w hostelu, w którym mieszkali. Takie darmowe drinki często są oferowane turystom w zamian za pozytywne opinie w internecie. Potem wypadki potoczyły się błyskawicznie – objawy typowe do zatrucia alkoholem metylowym i mimo szybkiej hospitalizacji 6 osób (w tym dwie niespełna 20-latki) niestety nie przeżyło.
Znany problem w Azji
Wbrew pozorom nie jest to nic nowego w tym rejonie świata. Południowo-wschodnia Azja to wciąż słabo rozwinięte kraje, a przypadki masowych zatruć metanolem zdarzają się dosyć często w biedniejszych krajach, zwłaszcza tych leżących wzdłuż rzeki Mekong (Tajlandia, Kambodża, Wietnam). Kraj taki jak Laos – jeden z najbiedniejszych i najsłabiej rozwiniętych jest idealnym miejscem dla szemranych producentów alkoholu, którzy wykorzystują brak przepisów oraz regulacji w sektorze hotelowym i gastronomicznym. Pomimo częstych ostrzeżeń placówek konsularnych różnych krajów przed spożywaniem alkoholu w podejrzanych miejscach (uliczne bary i hostele), turyści wciąż padają ofiarami zatruć. Problemem są także lokalne małe wytwórnie alkoholu, które często dodają tani metanol do niskiej jakości drinków, dając wrażenie, że są to mocniejsze alkohole. W 2018 r. w Indonezji ponad 100 osób zmarło na skutek spożycia napojów alkoholowych skażonych metanolem. Często dotyczy to najbiedniejszej części tamtejszego społeczeństwa, przez co nie jest to nagłaśniane w mediach na świecie. Dla podróżujących turystów rada może być tylko jedna: wystrzegać się spożywania alkoholi z niewiadomych miejsc i robionych na miejscu (drinki, koktajle). Lepiej kupować takie produkty w sklepach i w butelkach z banderolami, to przynajmniej minimum ostrożności.
Metanol – kilka faktów
Nie będę tu robił wykładu z chemii o metanolu, ale chciałbym krótko przypomnieć jak zabójczo na organizm działa ten alkohol. Wypunktujmy wiec najważniejsze fakty:
- Metanol to bezbarwna ciecz o ostrym zapachu i piekącym smaku, organoleptycznie jest praktycznie nie do odróżnienia od etanolu, co jest przyczyną tragicznych pomyłek i przypadkowego spożycia.
- Może znajdować się w alkoholu robionym domowymi sposobami lub kupionym z niepewnego źródła.
- Jest znacznie bardziej toksyczny od etanolu
- Zatrucie metanolem jest dla organizmu bardzo niebezpieczne. Już niewielka dawka może powodować ślepotę oraz poważne uszkodzenie narządów wewnętrznych.
Typowe objawy zatrucia
POCZĄTKOWA FAZA | ROZWINIĘTA FAZA | CIĘŻKIE ZATRUCIE |
Upojenie alkoholowe Senność Dezorientacja Zawroty głowy Ból brzucha Nudności i wymioty | Zaburzenia świadomości Zwiększona częstość oddechu Obniżone ciśnienie tętnicze Przyspieszone bicie serca Śpiączka | Drgawki Bardzo ostra niewydolność oddechowa Ostre zapalenie trzustki |
W późno rozpoznanych przypadkach zatrucia metanolem charakterystyczne są zaburzenia widzenia, które spowodowane są uszkodzeniem siatkówki i nerwów wzrokowych. W wielu takich przypadkach uszkodzenie narządu wzroku okazuje się nieodwracalne.
Na ratunek
Już 30 ml METANOLU może być śmiertelne, dlatego hospitalizacja jest konieczna nawet przy minimalnym spożyciu!
Jak reagować w przypadku, gdy mamy do czynienia z zatruciem metanolem? Tu, też wypunktuje główne etapy postępowania w takiej sytuacji:
- Niezwłocznie wezwać Zespół Ratownictwa Medycznego
- Podać odtrutkę – Etanol 40%, co ma na celu powstrzymanie dalszego wchłaniania metanolu oraz spowolnienie metabolizmu tej substancji
- Nieprzytomnego chorego ułożyć w bezpiecznej pozycji, aby nie zachłysnął się wymiocinami i monitorować jego oddech
- Zapewnić poszkodowanej osobie komfort do czasu przyjazdu karetki
Do zapamiętania nie tylko na wakacjach
- Nie spożywajmy alkoholu niewiadomego pochodzenia
- W egzotycznych krajach kupujmy alkohol tylko w sprawdzonych miejscach
- Nie kupujmy drinków w podejrzanych lokalach
- Sprawdzajcie etykiety i banderole na butelkowanych napojach alkoholowych
Użyteczne linki z dodatkowymi informacjami
1. Zatrucie metanolem – objawy i leczenie
www.doz.pl/czytelnia/a17073-Zatrucie_alkoholem__objawy_i_leczenie
2. Metanol z perspektywy ratownika medycznego
www.ratownicy24.pl/zatrucie-alkoholem-metylowym-w-perspektywie-ratownika-medycznego/2/
Używałem metanolu w laboratorium. Jego zapach bardzo nieznacznie różni się od zapachu etanolu (spirytusu), jest jakby nieco „owocowy”. Zauważyć to może tylko ktoś o dobrym węchu i mający odnośne doświadczenie, jednak gdy metanol znajdzie się w drinku zawierającym pachnący dodatek, cze w nalewce owocowej lub korzenno-ziołowej, to najpewniej nie da się go wyczuć. Przypuszczam, że podobnie jest w mieszaninie metanolu z etanolem.
Ja pracuje z metanolem niemal codziennie – oznaczam go w roznych preparatach i uzywam tez do sporządzania roztworow. Potrafie odroznic zapach metanolu i etanolu tylko kiedy (zgodnie ze sztuką chemicznego „wąchania”) otwieram butelke z czystym alkoholem. Ale w mieszaninie z wodą (drinki)jest to raczej (dla czlowieka) nie do „wywąchania”.