Czas na drugą część mojej deklaracji, wyliczającej tematy, które mam nadzieję poruszyć w kolejnych tekstach tutaj – lista naturalnie może ulec zmianie, bo jakiś nowy aspekt historii w każdej chwili może mnie rozsierdzić ponad miarę!
Czytam bardzo dużo książek. Raczej pożeram. I zadziwia mnie, jak to w co najmniej połowie nowych książek historycznych i powieści historycznych nawiązujących do drugiej wojny światowej czytam, jak Polacy w desperacji atakowali czołgi, szarżując na nie z lancami w dłoniach. Niemiecka propagandowa bzdura tak się zakorzeniła w literaturze, iż chyba wyplenić się jej całkowicie nie da. Mit o szarży polskiej kawalerii na czołgi wziął się z niemieckiego fabularnego filmu propagandowego o eskadrze bombowców, zatytułowanego “Kampfgeschwader Lützow”. W filmie tym atak konnicy zainscenizowano, używając do tego słowackich faszystów, odzianych w polskie mundury. W tym samym filmie rolę polskich samolotów odegrały czechosłowackie, dwupłatowe Avie B.534. Dlaczego akurat takich płatowców użyto? Otóż Niemcy byli w posiadaniu całej masy sprawnych, odremontowanych przez siebie polskich samolotów, ale wyglądały one zbyt nowocześnie – za to dwupłatowe myśliwce z szachownicami umacniały obraz zacofanej Polski, który pasował i do przekonań społeczeństw Zachodu, i potem, po wojnie, do komunistycznej propagandy.
Notabene legenda o zniszczeniu polskiego lotnictwa na ziemi datuje się z tego samego okresu działalności ministerstwa kulawego Josepha Goebbelsa – samoloty bojowe bowiem przed wybuchem wojny dyslokowano na przygotowane wcześniej lotniska polowe. Jaki był cel propagandy tego typu? Otóż chodziło o zastraszenie Zachodniej Europy: miała ona wierzyć, że niemieckie siły zbrojne są supernowoczesne, niezwyciężone i że działają błyskawicznie. Filmy propagandowe i kroniki filmowe pokazywały zmotoryzowaną armię, w której każdy żołnierz wieziony był na front jakimś pojazdem, ściskając w dłoniach pistolet maszynowy MP-38. Jaka była prawda? Całe zaopatrzenie Wehrmachtu opierało się na trakcji konnej. Podczas drugiej wojny światowej Niemcy zużyli ponad 3 miliony koni pociągowych. Większość żołnierzy miała karabiny Mausera, a nie pistolety maszynowe, bo nigdy nie wyprodukowano ich tak wiele. Wszystkie te fakty można łatwo sprawdzić w solidnych źródłach, ale niestety mity te do dziś na Zachodzie nie tracą popularności; częściowo rozgrzeszają bowiem wielkie militarne porażki Francji i Wielkiej Brytanii w pierwszej fazie wojny.
Dzisiejsi Brytyjczycy, zwłaszcza niewykształceni prawicowi wyborcy, żyją nacjonalistycznymi mitami, które chętnie powtarzają – a nikt ich nie kontestuje, albowiem naoczni świadkowie prawie wszyscy już zmarli. Jednym z nich jest przeświadczenie, że ewakuacja z Dunkierki stanowiła coś w rodzaju zwycięskiej bitwy. Na pewno był to wspaniały pokaz obywatelskiego pospolitego ruszenia, które ocaliło sporo wojska, dowodzonego przez idiotów, ale nie zwycięstwo, raczej sromotna klęska. Dlaczego idiotów? Służę wyjaśnieniami. Brytyjski Korpus Ekspedycyjny, dowodzony przez Lorda Gorta i jego zastępcę Pownella, liczył aż 390 tysięcy ludzi i był świetnie wyposażony. Walczył za to znacznie mniej skutecznie od jednostek francuskich i głównie się wycofywał. Przeżycie ogromnej liczby brytyjskich żołnierzy to wyłącznie zasługa walecznych Belgów (których Gort nazywał pogardliwie “gorszym gatunkiem ludzi”) oraz Francuzów, którzy ponosząc ogromne straty bronili każdej ulicy, dając sąsiadom zza kanału La Manche szansę na tchórzliwą ucieczkę do domu.
Ucieczkę bez sprzętu, bo Brytyjczycy zostawili we Francji WSZYSTKO. 76 tysięcy ton amunicji, 2500 dział artyleryjskich (60% posiadanych), ponad 600 czołgów (połowę posiadanych w ogóle), 90 tysięcy karabinów, 400 tysięcy ton wszelkiego zaopatrzenia (!) i oszałamiającą liczbę aż 64 tysięcy pojazdów (w tym 20 tysięcy motocykli). Cały ten sprzęt i uzbrojenie świetnie służyły Niemcom od tej pory; część została użyta do odparcia brytyjsko-amerykańskich uderzeń w 1944 roku… Na Wyspach pozostało tak niewiele broni, że wystarczyło jej ledwie do wyekwipowania jednej dywizji. W panice nakazano więc naukowcom projektowanie broni tymczasowej, w tym nawet samopałów z rur kanalizacyjnych. Dla ukrycia potwornej klęski królewskich sił zbrojnych we Francji rozpoczęto rozpowszechnianie mitu o Francuzach, którzy rzekomo “wcale” nie walczyli, mitu niezwykle silnego i trwałego. Dobrze urodzeni i bezgranicznie tępi dowódcy brytyjscy w pierwszej fazie wojny jeszcze niejednokrotnie nawalali – choćby poddając Singapur czy Tobruk – to osobny, ciekawy temat, o którym jeszcze napiszę (także o legendzie Montgomery’ego, tak fałszywej jak legenda o Żukowie, oraz o masakrze niewinnych Norwegów i Holendrów).
Jest jeszcze jeden mit, w który bezkrytycznie wierzą czerwoni na twarzy Anglicy, którzy nie rozumieją różnicy między “its” tudzież “it’s”: to mit pod hasłem “we stood alone“. Zamiast zbudować im infrastrukturę, nowoczesne drogi czy oczyszczalnie ścieków, wmówiono im, że są lepsi od pozostałych Europejczyków, gdyż samodzielnie uratowali nasz kontynent przed Hitlerem. Wierzą święcie, że dzięki swemu geniuszowi zwyciężyli w Bitwie o Anglię (o której wielu nie wie, że miała miejsce podczas drugiej wojny światowej) i że Wielka Brytania sfinansowała cała wojnę w Europie. A, i powtarzają do znudzenia, iż Zjednoczone Królestwo skończyło spłacać długi poniesione podczas prowadzenia wojny “za innych” dopiero w 2006 roku. Jaka jest prawda? Mówiąc w skrócie, wojnę sfinansowały pożyczki z USA w ramach Lend-Lease, które umorzono w 1945. Za to w tym samym roku Brytyjczycy wzięli z Ameryki kolejną pożyczkę i tę faktycznie spłacali aż 60 lat. Dostali także ogromne sumy z Planu Marshalla, by jako jedyny kraj w Europie nie musieć się z nich rozliczyć. Ciekawe, prawda? No i wierzą w mit “Blitzu”, czyli fali niemieckich ataków lotniczych, która w świadomości społecznej rozłączyła się z historią całej wojny i urosła do całkowicie fałszywych rozmiarów – absolutnie nikt nie zdaje sobie sprawy z faktu, że brytyjskie lotnictwo bombowe zabiło w Niemczech wielokrotnie więcej cywili, niż niemieckie w Wielkiej Brytanii.
Zapomniałbym jeszcze o najbardziej bodaj szokującym micie brytyjskim. Otóż wyspiarze lubią chełpić się tym, jak wcześnie w historii ich kraj wyrzekł się niewolnictwa: w 1833 roku (po tym, jak to brytyjskie statki latami zarabiały krocie na transporcie niewolników z Afryki do Ameryki Północnej; zakaz handlu niewolnikami stał się prawem w 1807 roku). Uchwalono wtedy specjalną ustawę, na bazie której bank narodowy pożyczył 20 milionów ówczesnych funtów w złocie, by wypłacić rekompensaty za niewolnictwo. Każdy Anglik, którego o to zapytałem, jest przekonany, że pieniądze wypłacono byłym niewolnikom. Otóż nic bardziej mylnego: pieniądze wypłacono osobom, które poniosły straty, bo już nie mogły posługiwać się niewolnikami! Działanie, któremu niewiedza przydała szlachetności, stanowiło po prostu rodzaj rekompensaty z pieniędzy podatnika w zamian za to, że brytyjscy posiadacze niewolników nie mogli już otwarcie używać ludzi jak narzędzi, szczególnie w karaibskich koloniach, w których uprawiano trzcinę cukrową.
W epoce, gdy rozpowszechnianie internetowych łgarstw stało się bajecznie tanie, powyższe mity utrwalają się, miast spocząć na śmietniku historii.
cdn.
Niestety, z tą historią to trzeba chyba trochę podyskutować. Już przed laty nieżyjący już Cezary Leżeński (“Zostały tylko ślady podków”) wyjaśnił, skąd się wziął mit szarży na czołgi – z życzliwego Polakom reportażu włoskiego dziennikarza, który oczywiście chętnie podchwycili Niemcy z Ministerstwa Propagandy, ale także – niestety – Wojciech Żukrowski w “Lotnej”, sfilmowanej potem – z tym samym fałszywym przesłaniem – przez Andrzeja Wajdę. Mam nadzieję, że mój wtręt nie narusza zasadniczego przesłania eksperymentu, bowiem przecież tylko prawda jesr ciekawa…
Mit ten wziął się też po części z szarży pod Krojantami
słynna scena z Lotnej to alegoria. oznaczała, i wtedy była czytelna, kres romantycznej legendy kawalerii PL mocno pompowany przed wojną. Dziś co roku trzeba to pisać, bo znaczenie uleciało , a prostaczkowie-patrioci sądzą że Wajda wpisywał się w hitlerowską i sowiecką propagandę.
Niemcy byli w posiadaniu całej masy sprawnych, odremontowanych przez siebie polskich samolotów
A konkretnie to jakie samoloty? Jedyne nowoczesne samoloty, jakimi dysponowała Polska to lekkie bombowce Łoś, które zostały w większości zniszczone we wrześniu 1939 roku, w tym 10 zniszczonych 1 września na lotnisku Okęcie.
Niemcy spokojnie mogli wykorzystać w filmie samoloty typu Czapla czy Lublin, były wystarczająco przestarzałe.
Zgadzam się w większości z uwagami na temat Wielkiej Brytanii. Faktycznie w wyniku tego że stawili opór Niemcom w latach 1940-1945 uważają się za lepszych od wszystkich innych (nie oni jedni;). Ale co do odwrotu z Belgii do Dunkierki, to raczej strategiczna pułapka zastawiona przez Niemców spowodowała takie skutki kampanii, niezależnie od tego, jakimi dowódcami byli Brytyjczycy. Atak Niemców na pozycje w Holandii i Belgii był raczej symulacją, bo główne uderzenie nastąpiło w Ardenach, był to tzw. Fall Gelb Mansteina). W ten sposób armie aliantów (a były to najlepsze oddziały) znalazły się prawie w okrążeniu. Po prostu Niemcy mieli lepszych strategów, a Francuzi nie przewidzieli że ktoś może uderzyć przez Ardeny i mieli tam bardzo słaby front. Pisze o tym Jan Meysztowicz w “Upadku Marianny”. Skończyło się w Dunkierce, ale sam Churchill powiedział, że “wojen nie wygrywa się ewakuacjami”.
Ciekawy artykuł. Rzuciło mi się w oczy wyliczenie sprzętu zostawionego przez Anglików w Dunkierce. To przyczynek do stwierdzenia że jednak ludzie są znacznie ważniejsi niż sprzęt. Otóż straty w sprzęcie odrobiono w stosu koło krótkim czasie. Strat w ludziach nie dałoby się odrobić
Czy ewakuacja armii Andersa z sowietów to klęska? czy zwycięstwo?
W mojej opinii największe zwycięstwo PL w całej drugiej wojnie.